Project: 9814 / 0405 Periode: 1998-2006 Opdrachtgever: particulier / Gemeente Nijmegen I.s.m.: De Vries architectuur en interieurarchitectuur Rotterdam
Het ‘artillerie- of tuighuis’ werd tussen 1818 en 1824 gebouwd op de plaats van voormalige kloostercomplex Mariënburg, als onderdeel van de Mariënburgkazerne. In 1908 kwam het pand in handen van de Gemeente Nijmegen, die er een stadswerkplaats in vestigde. Vanaf 1978 was het Arsenaal in gebruik als gemeentearchief.
In 1999 vraagt de Gemeente enkele partijen om – via een prijsvraag – vorm te geven aan een commerciële en culturele bestemming van het pand. Supervisor Sjoerd Soeters heeft dwars door het arsenaal een doorbraak gepland om de Marikenstraat en de nieuw aan te leggen Moenenstraat met elkaar te verbinden. De Gemeente kiest voor het plan ‘Vlaams Kwartier’, dat door Paul van Hontem en de stichting Vlaams Cultureel Kwartier ontwikkeld is. In dit plan wordt op de begane grond, aan weerszijden van de doorgang, een horecafunctie gerealiseerd. De culturele invulling krijgt een plaats in de beide verdiepingen van het gebouw. Op de zolderverdieping wordt een publieksruimte ontwikkeld. Aan de achterzijde komt een maanvormig plein met terrassen.
De verbinding tussen het plein en de cafés vindt via nieuwe openingen in de gevel plaats. Deze openingen zijn gevat in een frame van rond wapeningsstaal, dat als steunbeer tegen het gebouw geplaatst is. De openingen zijn onder een hoek in het gebouw gezaagd, waarmee de dikte van de muren op de begane grond benadrukt wordt. Alle openingen zijn gericht op de doorgang die door het gebouw gemaakt is. De doorgang aan de pleinzijde is op horizontale wijze ontwikkeld, waardoor de constructie van het gebouw ook hier zichtbaar en tastbaar geworden is. De nieuwe elementen in de gevel zijn in vorm en materiaalgebruik duidelijk afwijkend ten opzichte van de bestaande monumentale beeldtaal.
In het interieur zijn de oorspronkelijke structuur en de kleuren van de houten kolommen en het plafond zoveel mogelijk gehandhaafd. Een deel van het interieur van de beide cafés is vormgegeven door De Vries architectuur en interieurarchitectuur.
Op 23 mei 2006 is het vernieuwde rijksmonument op feestelijke wijze geopend. Het gebouw is in 2007 genomineerd voor de Bouwfonds Award voor Vitale Monumenten.
